Wiktoria Moritz-Leśniak dzieli się refleksjami o uczniach i uczennicach zdolnych i utalentowanych
Coraz szerzej dyskutowane są wyzwania z jakimi spotyka się polski system edukacji. Mówi się o niedostosowanych wymaganiach, nieadekwatnym programie, przeciążeniu uczniów i nauczycieli.
W tej ważnej dyskusji umyka pewien temat, a mianowicie uczniowie i uczennice uzdolnione i utalentowane. W gąszczu innych spraw lub braku formuły i odpowiednich narzędzi, praca z utalentowanymi uczniami i uczennicami jest pomijana.
Zauważają to rodzice, którzy dostrzegając unikatowe umiejętności swoich dzieci, dążą do tego, aby miały one miejsce na ich realizację. Zaangażowani rodzice widząc braki systemowe, często na własną rękę poszukują alternatywnych rozwiązań, które będą wspierać ich dzieci – dodatkowe zajęcia, konkursy, udział w projektach międzynarodowych, warsztatach, działaniach podejmowanych przez organizacje pozarządowe. Szkoła - oprócz tego, że nie wie, jak wesprzeć takie działania, bardzo często je utrudnia.
Kim są uczniowie uzdolnieni i utalentowani?
Uczeń zdolny to taki, które posiada ogólne zdolności odnoszące się do inteligencji. Uczeń uzdolniony to taki, który posiada specyficzne, ukierunkowane zdolności, które umożliwiają mu wysokie osiągnięcia w konkretnej dziedzinie. Uczeń utalentowany to z kolei taki, który posiada kompleksowe cechy indywidualne, które składają się na bardzo wysoki poziom określonej zdolności specjalnej lub grupy uzdolnień.
Nie wszyscy uczniowie uzdolnieni czy utalentowani są natychmiast zauważalni. Rozwój ich zainteresowań często odbywa się poza murami szkoły. Dodatkowe sukcesy czy zainteresowania nie zawsze idą w parze z sukcesami w wynikach szkolnych, dlatego tak ważna jest uważność zarówno rodziców jak i nauczycieli na działania podejmowane przez ucznia, na zadawane pytania, na propozycje dodatkowych działań. Kluczowym dla rozwoju i sukcesu ucznia jest środowisko stworzone przez rodziców i nauczycieli i zbudowanie i umocnienie swego rodzaju triady współpracy rodzic-uczeń-nauczyciel, tak aby działania nauczyciela mogły być wzmacniane przez rodziców w domu, a działania rodziców czy ich wsparcie nie było negowane w szkole. Wydaje się, że w wielu przypadkach, w osi tej współpracy brakuje wsparcia jednej bądź drugiej strony.
Uczniowie uzdolnieni w polskiej szkole – perspektywa rodziców
Temat działań i współpracy podejmowanej z uczniami utalentowanymi i uzdolnionymi wyłonił się również podczas wywiadów prowadzonych w naszego projektu.
„Nie ma zrozumienia ze strony szkoły” – stwierdziła mama jednej z uczennic.
Dzieląc się sukcesami muzycznymi swojej córki na arenie ogólnopolskiej i międzynarodowej „szkoła nie zareagowała”. Problem braku wsparcia oraz wzmacniania motywacji do dalszych działań wydaje się kluczowy i bardzo często przyczynia się do tego, że dzieci rezygnują ze swoich zainteresowań.
„Jeżeli kogoś to nie interesuje, to w porządku. Ale to jest tak ważne, żeby dziecko wspierać. To my jako rodzice i uczniowie uczymy szkołę innego podejścia do takich sytuacji i do takich dzieci.”
Brak zaangażowania ze strony nauczycieli sprawia, że rodzice nie chcą podejmować tej współpracy ze szkołą. Brak reakcji na wiadomości o uzdolnieniach dzieci całkowicie przekreśla możliwość wspólnego działania. W związku z tym, rodzice coraz częściej decydują się na zmianę szkoły lub poszukiwanie alternatywnych aktywności pozaszkolnych, które pogłębiają przepaść komunikacyjną.
„Przy rozmowie z nauczycielem okazało się, że ona wcale nie chciała być nauczycielem, ale życie tak się potoczyło, że do tej szkoły wróciła. Przestała odbierać od nas telefony, skróciła zajęcia dodatkowe dla naszej córki. […] Nauczyciele zniechęcali uczennicę do tego, aby brać udział w konkursach, a podczas nieobecności w szkole związanej z udziałem w dodatkowych aktywnościach, utrudniali możliwość nadrobienia materiału czy poprawy ocen”.
Brak wsparcia dla uczniów utalentowanych czy uzdolnionych wydaje się problemem znacznie szerszym. Nie dotyka tylko dzieci z doświadczeniem migracyjnym, ale raczej jest wynikiem wielu innych trudności, z którymi mierzy się obecnie polski system edukacji, a w którego centrum jest brak solidarności i współpracy nastawionej na osiąganie wspólnie ustalonych celów.
Gifted students in a Polish schools: A problem you don't hear about
Wiktoria Moritz-Leśniak shares her reflections on gifted and talented students
The challenges faced by the Polish education system are being discussed more and more widely. There is talk of inappropriate requirements, inadequate curriculum, overloaded students and thinly-spread teachers.
One topic is missing this important discussion, namely gifted and talented students. In the maelstrom of other matters or the lack of a formula and appropriate tools, working with talented students is overlooked.
Parents who recognize unique skills their children possess, strive to ensure that the children have an appropriate outlet for their talents. Seeing system deficiencies, parents of gifted children often look for alternative solutions on their own. They want to support their children through extra classes, competitions, participation in international projects, workshops, and activities organized by non-governmental organizations. Schools not only do not know how to support such activities, they very often hinder them.
Who are gifted and talented students?
An intelligent student is one who has general abilities related to intelligence. A gifted student is one who has specific, targeted abilities that enable him or her to excel in a particular field. A talented student, in turn, is one who has comprehensive abilities in a specific area or group of talents.
Not all gifted or talented students are immediately noticeable. The development of their interests often takes place outside the school walls. Additional successes or interests do not always go hand in hand with the grades they receive at school. Therefore, it is very important for both parents and teachers to be attentive to the activities undertaken by the student and be able to suggest additional activities. The key to the development and success of gifted and talented students is the environment created by parents and teachers; it is crucial to strengthen the triad of parent-student-teacher cooperation, so that the teacher's actions can be reinforced by parents at home, and the actions of parents or their support are not negated at school. It seems that in many cases the axis of this cooperation lacks the support of one or the other side.
Gifted students in a Polish schools: Parents' perspective
The topic of gifted and talented students emerged during several interviews conducted in the course of our project.
“There is no understanding from the school,” said the mother of one student.
"The school did not react" when she shared her daughter's musical successes in the national and international arena. Lack of support and encouragement often contributes to the fact that children loose motivation and give up their interests.
"If someone doesn't care, that's fine. But it is so important to support the child. It is us parents and students who teach the school a different approach to such situations and to such children.”
Lack of involvement on the part of teachers means that parents do not want to cooperate with the school. Lack of positive reaction to news about children's talents completely rules out the possibility of joint action. Therefore, parents more and more often decide to change schools or look for alternative extracurricular activities that deepen the communication gap.
“During the conversation with the teacher, it turned out that she did not want to be a teacher at all, but life turned out so that she returned to this school. She stopped answering our calls, shortened extracurricular activities for our daughter. […] The teachers discouraged the student from taking part in competitions, and during absences from school related to participation in additional activities, they made it difficult to make up for the material or improve grades.”
The lack of support for gifted or gifted students seems to be a much broader problem. It does not only affect children with a migration experience, but rather is the result of many other difficulties that the Polish educational system is currently facing, and at the center of which is the lack of solidarity and cooperation aimed at achieving joint goals.
Comments